سوره مسد یا تَبَّت صد و یازدهمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء سی‌ام جای دارد. نام مسد (ریسمانی از لیف خرما) از کلمه آخر سوره و نام تَبَّت از آیه اول این سوره گرفته شده است. سوره مسد دربارهٔ ابولهب و همسرش، دشمنان سرسخت پیامبر(ص)، نازل شد و آن دو را گرفتار آتش جهنم می‌خواند. خداوند در این سوره همسر ابولهب را حمالة الحطب (حمل‌کننده هیزم) می‌خواند چراکه او برای آزار دادن پیامبر(ص)، جلوی پای او خار می‌ریخت.
انذار پیامبر و دشنام ابولهب به او سوره مسد
دربارهٔ شأن نزول سوره مسد، روایات فراوانی نقل کرده‌اند که همگی مضمونی نزدیک به هم دارند. از ابن‌عباس نقل شده است که پیامبر(ص) روزی بالای تپه صفا رفت و قریش را فراخواند و آنها را از عذاب سخت بیم داد. ابولهب که در میان جمع بود، با زبان دشنام با پیامبر سخن گفت و اعتراض کرد که «برای این ما را جمع کردی؟» و با جمله «تبّا لک» (زیان ببینی)، به پیامبر دشنام داد. آیات سوره مسد در پاسخ به این دشنام نازل شد و خودِ ابولهب را زیان‌زده و هلاک شده معرفی کرد.[۹]
حَمّالة الحَطَب
مقالهٔ اصلی: حماله الحطب
سوره مسد، ام جمیل همسر ابولهب را با عبارت حَمّالَة الحَطَب (حمل‌کننده هیزم) توصیف کرده است. مفسران دربارهٔ اینکه چرا قرآن این عبارت را دربارهٔ او به کار برده است، تفسیرهای مختلفی ارائه داده‌اند؛ از جمله:
ام‌جمیل خارهای بیابان را به دوش می‌کشید و زمانی که پیامبر برای اقامه نماز بیرون می‌آمد، آنها را جلوی پای او می‌ریخت تا اذیت شود.[۱۰]
او با کارهایی که انجام می‌داد، آتش جهنم را برای خودش می‌افروخت.[۱۱]
این عبارت، کنایه از سخن‌چینی او است.[۱۲] [یادداشت ۱] در این زمینه این بیت شعر از سعدی مشهور است.
میان دو تن جنگ چون آتش است
سخن‌چین بدبخت هیزم کش است
فضیلت وخواص سوره مسد
مقالهٔ اصلی: فضائل سور
از پیامبر(ص) نقل شده است: کسی که سوره مسد را می‌خواند، امیدوارم که خداوند او و ابولهب را در یک خانه جای ندهد.[۱۳] این سخن کنایه از آن است که قرائت‌کننده این سوره اهل بهشت باشد.[۱۴]
