سوره فیل، صد و پنجمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن که در جزء سی‌ام جای گرفته است. این سوره به این دلیل سوره فیل نامیده شده که به داستان اصحاب فیل می‌پردازد؛ کسانی که به قصد خراب‌کردن کعبه از سرزمین خود حرکت کردند و خداوند، ابابیل را به سوی آنان فرستاد و ابابیل با باریدن کلوخ‌های سنگی بر سر آنان هلاکشان کردند. بنابر نظر برخی از مراجع تقلید، اگر کسی سوره فیل را در نمازهای واجب یومیه بعد از سوره حمد بخواند، بنابر احتیاط باید سوره قریش را به همراه آن بخواند؛ زیرا این دو سوره در حکم یک سوره‌اند.
در فضیلت تلاوت سوره فیل از امام صادق(ع) نقل شده است خواندن آن در نمازهای واجب موجب می‌شود در روز قیامت تمامی موجودات عالم شهادت دهند كه او از نمازگزاران بوده است؛ پس خداوند شهادت آنان را می‌پذیرد و دستور می‌دهد او را وارد بهشت کنند.
شأن نزول سوره فیل
درباره شأن نزول سوره فیل از امام سجاد(ع) نقل شده است: ابوطالب به پیامبر(ص) گفت: آیا تو برای همه مردم مبعوث شده‌اى، یا تنها قوم خودت مخاطب تو هستند؟ پیامبر پاسخ داد: «نه، برای همه انسان‌ها مبعوث شده‌ام، از سفید و سیاه، عرب و عجم؛ من تمام کسانی را که بر قله کوه‌ها و دریاها هستند، به این آیین فرا می‌خوانم، من تمام فارس و روم را دعوت میکنم». این سخن پیامبر(ص) به گوش قُرَیش رسید و موجب تعجب و حیرت آنان شد. قریش به ابوطالب گفتند: آیا گوش به سخنان فرزند برادرت نمی‌دهى که چه می‌گوید؟ به خدا سوگند اگر مردم فارس و روم این سخنان را بشنوند، ما را از سرزمین‌مان می‌ربایند و سنگ‌هاى کعبه را قطعه قطعه جدا می‌کنند. اینجا بود که خداوند درباره این سخنِ آنان که مردم فارس و روم خانه کعبه را متلاشى می‌کنند، سوره فیل را نازل کرد.[۶]
قرائت سوره فیل در نماز
بنابر نظر برخی از مراجع تقلید اگر کسی سوره فیل را در نمازهای واجب یومیه بعد از حمد بخواند، بنابر احتیاط باید این سوره را به همراه سوره قریش بخواند؛ چراکه این دو سوره در حکم یک سوره‌اند.[۷] البته خواندن این دو سوره در نماز باید با دو بسم الله جداگانه باشد یعنی در آغاز هر سوره بسم الله لازم است.[۸] در مصحف اُبیّ بن کعب نیز این دو سوره به صورت یک سوره نوشته شده بود، با این تفاوت که بین آن دو «بسم الله الرحمن الرحیم» وجود نداشت.[۹]
فضیلت و خواص
مقالهٔ اصلی: فضائل سور
در فضیلت تلاوت سوره فیل از جمله از امام صادق(ع) نقل شده است خواندن آن در نمازهای واجب موجب می‌شود در روز قیامت هر دشت و کوه و کلوخی (تمامی موجودات عالم) شهادت دهند كه او از نمازگزاران بوده است و ندا دهنده( از سوی خداوند) در روز قیامت ندا می‌دهد كه درباره بندهٔ من به‌راستی شهادت دادید. شهادت شما را درباره او پذیرفتم. او را بی حسابرسی وارد بهشت كنید؛ او از كسانی است كه من او و كارهایش را دوست می‌دارم.[۱۰] در برخی از روایات، برای خواندن سوره فیل خواصی بیان شده است، از جمله رهایی از شر دشمن[۱۱] و مبتلانشدن به مسخ و تهمت.
