سوره فجر با متن و ترجمه + قرائت آنلاین

سوره فجر

30 آیه

سوره ۸۹ قرآن

سوره فَجْر هشتاد و نهمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء سی‌ام قرآن جای دارد. فجر به معنای سپیده‌دم است که خداوند در آیه اول سوره به آن قسم می‌خورد و در تفسیرهای روایی مصداق آن امام مهدی(عج)، دوازدهمین امام شیعیان ذکر شده است.

سوره فجر به سرگذشت قوم عاد، قوم ثمود و فرعون و فساد و طغیان آنان اشاره می‌کند و می‌گوید انسان‌ها در معرض آزمایش الهی قرار دارند؛ اما عده‌ای به دلیل فراموشی نعمت‌های الهی در این آزمایش شکست می‌خورند.

سوره فجر به سوره امام حسین(ع) نیز شهرت دارد و در احادیث منظور از «نفس مطمئنه» در آیات پایانیِ آن، امام حسین(ع) معرفی شده است.

در روایات نقل شده هر کس آن را در شب‌های ده‌گانه تلاوت کند، خداوند او را می‌بخشد و اگر در بقیه روزها تلاوت کند، نوری در قیامت همراه او خواهد بود. سوره فجر از جمله سوره‌هایی است که بر ضریح کنونی امام حسین(ع) (نصب‌شده در سال ۱۳۹۱ش) حک شده است.

نکته‌های تفسیری سوره فجر

درباره برخی از واژه‌های سوره فجر نکات تفسیری در تفاسیر ارائه شده است که در ادامه به آن اشاره می‌شود:

مراد از واژه‌های الفجر، الشفع و الوتر
در تفسیر البرهان، روایاتی آمده که مراد از واژه «الشفع: جفت» را پیامبر(ص) و امام علی(ع) یا امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و مراد از واژه «الوتر: تک» را خداوند دانسته‌ است. همچنین در روایتی آمده است مراد از «الفجر»، امام مهدی(عج)، دوازدهمین امام شیعیان است.[۱۰]

مراد از شب‌های ده‌گانه سوره فجر
خداوند در آیه ۲ سوره فجر به لَيَالٍ عَشْرٍ (شب‌های ده‌گانه) سوگند یاد می‌کند، درباره تفسیر لیال عشر چندین احتمال مطرح است: ده شب اول ذی‌الحجه، ده شب آغازین ماه محرم، ده شب پایانی ماه رمضان و ده شب اول ماه رمضان را از جمله این احتمالات دانسته‌اند.[۱۱]

به گفته فخر رازی از مفسران اهل سنت، سوگند به شب‌های ده‌گانه دلالت بر عظمت و فضیلت آنها دارد. وی سه دهه اول ذی‌الحجه، دهه محرم و آخر ماه رمضان را به عنوان سه احتمال برای لیال عشر معرفی کرده است که عبادت خدا در آنها تاکید شده است.[۱۲] علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، ضمن اشاره به احتمالات مذکور، منظور از لیال عشر را ده شب اول ذی‌الحجه دانسته است.[۱۳]

بر پایه روایتی که جابر بن یزید جعفی از امام محمدباقر(ع) نقل کرده، لیال عشر به ده تن از امامان معصوم اشاره دارد.[۱۴] برخی از مفسران معتقدند که منظور از شب‌های ده‌گانه، فقط شب‌ها نیست و روزها را نیز شامل می‌شود.[۱۵]

آزمایش انسان با نعمت‌ها سوره فجر
سوره فجر در آیه پانزدهم و شانزدهم سوره فجر آمده‌است خداوند انسان را گاه با نعمت فراوان و گاه با رزق و روزیِ تنگ آزمایش می‌کند؛ اما آدمی این آزمایش را فراموش می‌کند و هنگام نعمت گمان می‌کند مقرب درگاه خداوند شده و در هنگام تنگدستی مأیوس می‌شود و می‌گوید خداوند مرا خوار کرده‌است.[۱۶]علامه طباطبایی سه نکته را در تفسیر این آیات یادآور شده ۱- هم نعمت بخشیدن خداوند و هم امساک و کمتر بخشیدن، امتحان و ابتلا الهی است ولی انسان به سبب کوتاه فکری و بداندیشی اش اینگونه قضاوت می‌کند که خداوند با بخشیدن نعمت او را تکریم کرده و با کمتر بخشدن او را خوار نموده و در نتیجه به طغیان و فساد و کفران نعمت روی می‌آورد.۲- نعمت‌هایی که خداوند به انسان عطا می‌کند چون برخاسته از فضل و رحمت الهی است در واقع اکرامی از سوی خداوند درحق بندگان است به شرطی که با دست خودشان نعمت‌ها را تبدیل به نقمت نسازند.۳- انسان تصور می کند بهره مندی از نعمت‌ها نشانه سعادتمندی در دنیا و دلیل کرامت او در پیشگاه الهی است در حالی که کرامت واقعی، تقرب به خداوند در پرتو ایمان و عمل صالح است و فقر و بی نیازی نقش و تأثیری در این زمینه ندارد. [۱۷]

سوره غاشیه

* متن و ترجمه سوره فاتحه

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

﴿وَالْفَجْرِ ١ وَلَيَالٍ عَشْرٍ ٢ وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ٣ وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ ٤ هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ ٥ أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ ٦ إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ ٧ الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَادِ ٨ وَثَمُودَ الَّذِينَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ ٩ وَفِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتَادِ ١٠ الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلَادِ ١١ فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ ١٢ فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ ١٣ إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ ١٤ فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِي ١٥ وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِي ١٦ كَلَّا بَلْ لَا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ ١٧ وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ١٨ وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَمًّا ١٩ وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا ٢٠ كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا ٢١ وَجَاءَ رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا ٢٢ وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسَانُ وَأَنَّى لَهُ الذِّكْرَى ٢٣ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي ٢٤ فَيَوْمَئِذٍ لَا يُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ ٢٥ وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ ٢٦ يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ٢٧ ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً ٢٨ فَادْخُلِي فِي عِبَادِي ٢٩ وَادْخُلِي جَنَّتِي ٣٠﴾

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

﴿وَالْفَجْرِ ١﴾

﴿به نام خداوند رحمتگر مهربان. سوگند به سپیده‌دم ١﴾

﴿وَلَيَالٍ عَشْرٍ ٢﴾

﴿و به شبهای دهگانه « ٢﴾

﴿وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ٣﴾

﴿و به جفت و تاق ٣﴾

﴿وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ ٤﴾

﴿و به شب وقتی سپری شود « ٤﴾

﴿هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ ٥﴾

﴿آیا در این برای خردمند [نیاز به] سوگندی [دیگر] است « ٥﴾

﴿أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ ٦﴾

﴿مگر ندانسته‌ای که پروردگارت با عاد چه کرد ٦﴾

﴿إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ ٧﴾

﴿با عمارات ستون‌دار ارم « ٧﴾

﴿الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَادِ ٨﴾

﴿که مانندش در شهرها ساخته نشده بود ٨﴾

﴿وَثَمُودَ الَّذِينَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ ٩﴾

﴿و با ثمود همانان که در دره تخته‌سنگها را می‌بریدند « ٩﴾

﴿وَفِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتَادِ ١٠﴾

﴿و با فرعون صاحب خرگاه‌ها [و بناهای بلند] « ١٠﴾

﴿الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلَادِ ١١﴾

﴿همانان که در شهرها سر به طغیان برداشتند « ١١﴾

﴿فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ ١٢﴾

﴿و در آنها بسیار تبهکاری کردند « ١٢﴾

﴿فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ ١٣﴾

﴿[تا آنکه] پروردگارت بر سر آنان تازیانه عذاب را فرونواخت ١٣﴾

﴿إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ ١٤﴾

﴿زیرا پروردگار تو سخت در کمین است « ١٤﴾

﴿فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِي ١٥﴾

﴿اما انسان هنگامی که پروردگارش وی را می‌آزماید و عزیزش می‌دارد و نعمت فراوان به او می‌دهد می‌گوید پروردگارم مرا گرامی داشته است « ١٥﴾

﴿وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِي ١٦﴾

﴿و اما چون وی را می‌آزماید و روزی‌اش را بر او تنگ می‌گرداند می‌گوید پروردگارم مرا خوار کرده است « ١٦﴾

﴿كَلَّا بَلْ لَا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ ١٧﴾

﴿ولی نه بلکه یتیم را نمی‌نوازید « ١٧﴾

﴿وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ١٨﴾

﴿و بر خوراک[دادن] بینوا همدیگر را برنمی‌انگیزید ١٨﴾

﴿وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَمًّا ١٩﴾

﴿و میراث [ضعیفان] را چپاولگرانه می‌خورید « ١٩﴾

﴿وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا ٢٠﴾

﴿و مال را دوست دارید دوست داشتنی بسیار « ٢٠﴾

﴿كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا ٢١﴾

﴿نه چنان است آنگاه که زمین سخت در هم کوبیده شود ٢١﴾

﴿وَجَاءَ رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا ٢٢﴾

﴿و [فرمان] پروردگارت و فرشته[ها] صف‌درصف آیند « ٢٢﴾

﴿وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسَانُ وَأَنَّى لَهُ الذِّكْرَى ٢٣﴾

﴿و جهنم را در آن روز [حاضر] آورند آن روز است که انسان پند گیرد و[لی] کجا او را جای پندگرفتن باشد ٢٣﴾

﴿يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي ٢٤﴾

﴿گوید کاش برای زندگانی خود [چیزی] پیش فرستاده بودم « ٢٤﴾

﴿فَيَوْمَئِذٍ لَا يُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ ٢٥﴾

﴿پس در آن روز هیچ کس چون عذاب‌کردن او عذاب نکند « ٢٥﴾

﴿وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ ٢٦﴾

﴿و هیچ کس چون دربندکشیدن او دربند نکشد ٢٦﴾

﴿يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ٢٧﴾

﴿ای نفس مطمئنه « ٢٧﴾

﴿ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً ٢٨﴾

﴿خشنود و خداپسند به سوی پروردگارت بازگرد « ٢٨﴾

﴿فَادْخُلِي فِي عِبَادِي ٢٩﴾

﴿و در میان بندگان من درآی « ٢٩﴾

﴿وَادْخُلِي جَنَّتِي ٣٠﴾

﴿و در بهشت من داخل شو ٣٠﴾

لطفا پس از اتمام سوره یک صلوات بر محمد و آل محمد بفرستید.

الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم

صلوات فرستادم

سوره فجر با متن و ترجمه + قرائت آنلاین

نکته‌های تفسیری سوره فجر

* متن و ترجمه سوره فاتحه

پخش آنلاین سوره فجر

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ