سوره غافر چهلمین سوره و از سورههای مکی است که در جزء بیست و چهارم قرآن جای دارد. نامگذاری این سوره به نام غافر (به معنای آمرزشدهنده) به دلیل وجود این واژه در آیه سوم است. در این سوره، داستان مؤمن آل فرعون نیز آمده و به همین جهت سوره مؤمن نیز نامیده میشود. موضوع اصلی این سوره، باطل نشاندادن جدال کفار برای از بین بردن حق (قرآن) است. در این سوره همچنین به داستان حضرت موسی(ع) و فرعون اشاره شده و درباره نشانههای اثبات توحید و باطلبودن شِرک سخن گفته شده است.
از آیات مشهور این سوره، آیه شصتم است که خداوند از بندگانش میخواهد که او بخوانید تا آنان را اجابت کند. در کتابهای تفسیری، ذیل این آیه روایات بسیاری درباره اهمیت دعا و برتربودن آن از عبادت نقل شده است. در این روایات همچنین درباره موانع استجابت دعا صحبت شده است.
در روایتی از پیامبر(ص) درباره فضیلت تلاوت سوره غافر آمده است اگر کسی این سوره را بخواند، در روز قیامت امیدش قطع نخواهد شد.
فضیلت و خواص سوره غافر
مقالهٔ اصلی: فضائل سور
از پیامبر(ص) نقل شده است اگر کسی سوره غافر را بخواند، در روز قیامت امیدش قطع نخواهد شد و از کسانی خواهد بود که در دنیا از خداوند میترسیدند. همچنین اگر کسی این سوره را بنویسد و بر دیوار باغ نصب کند، آن باغ سرسبز میشود و رشد خواهد کرد و اگر کسی آن را بنویسد و بر مغازهاش نصب کند، کسب و کارش رونق میگیرد.[۱۸]
در روایتی دیگر از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است اگر کسی میخواهد در باغهای بهشت قدم بزند، سورههایی را که با «حم» آغاز میشود، در نماز شب بخواند.[۱۹]
داستانها و روایتهای تاریخی
اشاره به قوم نوح و مخالفت امتها با پیامبران (آیه ۵)
رسالت موسی: دعوت فرعون و هامان و قارون، اتهام سحر به موسی، دستور قتل مؤمنان
داستان مؤمن آل فرعون: تصمیم فرعون بر قتل موسی، پاسخ مؤمن آل فرعون به فرعون و انذار از عاقبت قوم نوح و عاد و ثمود، انذار از مخالفت با آیات الهی، دستور فرعون به هامان برای ساخت برج بلند برای دیدن خدا، دعوت مؤمن آل فرعون به ایمان و پیروی از پیامبران،
نزول کتاب بر موسی آیههای (آیات ۲۳-۵۴)