سوره بینه یا لَم یَکُن یا قَیِّمه نودوهشتمین سوره و از سوره‌های مدنی قرآن است که در جزء سی‌ام جای دارد. نام سوره، بَیّنه، به معنای شاهد و گواه است که از آیه اول آن گرفته شده است.
سوره بینه عناد و دیرباوری اهل کتاب در پذیرش حقانیت اسلام و رسالت پیامبر(ص) را توصیف می‌کند و آنان و مشرکان را بدترینِ آفریدگان و مستوجب آتش می‌داند. از سوی دیگر مؤمنان و صالحان را به بهشت جاودان بشارت می‌دهد.
آیه هفتم این سوره، به آیه خیرُ البریه شهرت دارد که بنابر روایات شیعه و اهل سنت، در شأن امام علی(ع) و شیعیانش نازل شده است. درباره فضیلت تلاوت این سوره از پیامبر(ص) روایتی نقل شده است.
آیات مشهور سوره بینه
آیه پنجم
مقالهٔ اصلی: آیه اخلاص
آیه پنجم سوره بینه را جزو آیات الاحکام برشمرده‌اند.[۱۰] فاضل مقداد (درگذشت: ۸۲۶ق) می‌نویسد بنابر این آیه، نیت‌کردن در اعمال عبادی مثل نماز و روزه واجب است.[۱۱] اما مقدس اردبیلی (درگذشت: ۹۹۳ق) این سخن را نمی‌پذیرد و می‌نویسد آیه مورد نظر فقط بر این دلالت دارد که در عبادات باید اخلاص داشت.[۱۲] همچنین گفته شده است آیه اشاره دارد به اینکه ریا نوعی شِرک است.[۱۳]
آیه هفتم
مقالهٔ اصلی: آیه خیر البریه
«إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَـٰئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ» (آیه ۷) ترجمه: مسلّماً کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند، اینان‌اند که بهرتین مخلوقات‌اند. آیه هفتم سوره بینه به «آیه خیر البریه» مشهور است. این آیه بر اساس روایات فراوانی که در کتاب‌های حدیثی و تفسیری اهل سنت و شیعه آمده است، به امام علی(ع) و اهل بیت [۱۴] و شیعیان او تفسیر شده است. برای نمونه علامه طباطبایی از کتاب تفسیر الدر المنثور[۱۵] نقل کرده است: نزد رسول خدا(ص) بودیم که علی(ع) از راه رسید. رسول خدا(ص) فرمود: به آن خدایی که جانم به دست او است، این مرد و پیروانش (شیعیانش) تنها و تنها رستگارانِ در قیامت‌اند؛ آن‌گاه این آیه نازل شد: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ». از وقتی که این آیه نازل شد، اصحاب رسول خدا(ص) هر وقت علی را می‌دیدند که می‌آید می‌گفتند «خَيْرُ الْبَرِيَّةِ» آمد.[۱۶][یادداشت ۲]
نکته تفسیری
تفسیر مجمع البیان در باره آیه فِيهَا كُتُبٌ قَيِّمَةٌ دو احتمال نقل کرده است ۱- «قیّمه» یعنی مستقیم و معتدل و خالی از کجی که حق و باطل را تبیین می‌کنند یعنی درصحفی که پیامبر برای مردم می‌خواند نوشتته‌هایی است که این ویژگی را داراست.۲- «قیّمه» به معنای خالی بودن از باطل و دروغ و انحراف از حق. [۱۷]
فضیلت و خواص سوره بینه
از پیامبر(ص) نقل شده است «اگر مردم می‌دانستند این سوره چه برکاتی دارد، خانواده و اموال را رها می‌کردند و به آموختن آن می‌پرداختند». مردی از قبیله خُزاعه عرض کرد: ای رسول خدا! تلاوت آن چه اجر و پاداشی دارد؟ حضرت فرمود: «هیچ منافقی آن را قرائت نمی‌کند و نه کسانی که شک و تردید در دلشان است. به خدا سوگند فرشتگانِ مُقَرِّب از آن روز که آسمان‌ها و زمین آفریده شده، آن را می‌خوانند و لحظه‌ای در تلاوت آن سستی نمی‌کنند. هر کس آن را در شب بخواند، خداوند فرشتگان را مأمور می‌کند که دین و دنیای او را حفظ کنند و آمرزش و رحمت برای او بطلبند و اگر در روز بخواند به اندازه آنچه روز آن را روشن می‌کند و شب آن را تاریک می‌سازد، ثواب به او می‌دهند».[
