سوره انسان با متن و ترجمه + قرائت آنلاین

سوره انسان

31 آیه

سوره ۷۶ قرآن

سوره انسان یا هَلْ أَتَیٰ یا دَهْر هفتاد و ششمین سوره و از سوره‌های مدنی قرآن است که در جزء ۲۹ جای دارد. سوره انسان درباره خلقت و هدایت انسان، اوصاف ابرار (نیکوکاران) و نعمت‌هایی که خداوند به آنان می‌دهد و همچنین اهمیت قرآن و مشیت پروردگار سخن می‌گوید.

بنابر نظر مفسران شیعه و برخی از اهل سنت، آیه هشتم این سوره معروف به آیه اطعام، در شأن حضرت علی(ع)، فاطمه زهرا(س)، حسنین(ع) و خادم آنان فضه نازل شده است. ایشان سه روز پیاپی به نذرشان بر روزه‌گرفتن این روزها وفا کردند و با اینکه خود گرسنه بودند، افطاری‌شان را به مسکین و یتیم و اسیر بخشیدند.

از جمله پاداش‌هایی که برای تلاوت این سوره بیان شده، همنشینی با پیامبر(ص) در آخرت است.

نکات تفسیری
ویژگی‌های نیکوکاران
مقالهٔ اصلی: ابرار
در سوره انسان (طی آیات ۷ـ۱۱)، پنج ویژگی در توصیف نیکوکاران (ابرار) بیان شده است: ۱. به نذر خویش وفا می‌کنند. ۲. از روزی که عذاب و گزند آن فراگیر است، می‌هراسند. ۳. با اینکه به غذای خود نیازمندند آن را به بینوا و یتیم و اسیر می‌بخشند. ۴. این کار را تنها برای خشنودی خدا می‌کنند و توقع پاداش و سپاس از کسی ندارند. ۵. در روزی که عبوس و سهمگین است (یعنی روز قیامت)، از پروردگار خود هراس دارند.[۱۴]

عدم اشاره به نعمت حورالعین در این سوره
به باور آلوسی از مفسران اهل‌سنت، چون این سوره در شأن و فضیلت پنج تن از آل پیامبر(ص) نازل شده که حضرت فاطمه (س) نیز از آنان است، به احترام او، از زنان بهشتی (حور العین) نامی به میان نیامده است.[۱۵] علامه طباطبایی نیز به این نکته تصریح کرده که در سوره انسان نامی از حور العین به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نعمت‌های بهشت نیست؛ بنابراین می‌توان گفت در میان ابراری که این آیه در شأن آنها نازل شده، زنان هم حضور داشته‌اند.[۱۶]

آیات مشهور
آیه اطعام

تابلو خوشنویسی با عنوان آیه اطعام.
مقالهٔ اصلی: آیه اطعام
«وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا» (آیه ۸)
ترجمه: و غذای (خود) را با اینکه به آن علاقه (و نیاز) دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» می‌دهند.

آیه هشتم سوره انسان (به همراه آیات قبل و بعد)، به آیه اطعام معروف است.[۱۷] به گفته مکارم شیرازی، علمای شیعه اتفاق نظر دارند این آیه به همراه آیاتی دیگر (هجده آیه از این سوره یا تمامی آن) درباره سه روز روزه‌گرفتنِ امام علی(ع)، فاطمه(س)، حسنین(ع) و فضه نازل شده است.[۱۸] نقل شده است این افراد با اینکه گرسنه بودند، افطاری خود را به دنبال درخواست مسکین و یتیم و اسیر بخشیدند.[۱۹] روایات بسیاری وجود دارد که این شأن نزول را بیان می‌کنند.[۲۰] آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به روایت ابن عباس درباره شأن و فضیلت اهل بیت(ع) از ۳۴ راوی اهل سنت که علامه امینی در کتاب الغدیر نقل کرده است،[۲۱] این روایت را در میان اهل سنت، مشهور بلکه متواتر شمرده است.[۲۲]

آیه شراب طهور
«وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا» (آیه ۲۱)
ترجمه: و پروردگارشان شراب طهور به آنان می‌نوشاند!

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان شراب طهور را شرابی دانسته که هر نوع قذارت و ناپاکی را می‌زداید که از جمله آنها قذارت غفلت، محرومیت و دور ماندن از توجه به خدا است و با نوشیدن این شراب ویژه چون هیچ حجابی میان آنان ابرار و پروردگارشان باقی نمی‌ماند و شایستگی حمد و ستایش پروردگارشان را می‌یابند. علامه طباطبایی همچنان معتقد است که خداوند در این آیه واسطه‌ها را حذف کرده و سیراب ساختن بهشتیان را مستقیماً به خویش نسبت داده و این با فضیلت‌ترین نعمتی است که ارزانی بهشتیان می‌شود. [۲۳]

حکیم سبزواری ساغَر (شراب) اهل سیر و سلوک الی الله را در ساقی‌نامه‌اش این‌گونه وصف کرده است:

چو ساغر منزه ز چون و زچند
چو خورشید تابان بر اوج بلند
نباشد صداعش نیارد خمار
کند یاربینش هم از چشم یار
[۲۴]

آیات الاحکام
آیه هفتم سوره انسان را جزو آیات الاحکام برشمرده‌اند.[۲۵] در مورد این آیه که وفای به نذر را یکی از اوصاف نیکوکاران بیان می‌کند[۲۶] گفته شده از آن، جواز و بلکه وجوب وفای به نذر فهمیده می‌شود.[۲۷]

فضایل و خواص سوره انسان

همچنین ببینید: فضائل سور
در روایات، پاداش قرائت سوره انسان، بهشت و حوريان بهشتی[۲۸] و همنشینی با پیامبر(ص) در آخرت بیان شده است.[۲۹] همچنین آمده است که امام رضا(ع) در نماز صبحِ دوشنبه و پنجشنبه، در ركعت اول سوره حمد و سوره انسان و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره غاشیه را قرائت می‌کرد و می‌فرمود هر كس چنین کند، خداوند در اين دو روز او را از شرور در امان می‌دارد.[۳۰]

برای خواندن این سوره خواصی نیز نقل شده است، از جمله اگر کسی بر قرائت سوره انسان مداومت ورزد، اگر روحش ضعيف باشد دارای قدرت روحی می‌شود.[۳۱] خواندن این سوره برای تقویت اعصاب و دورشدن از اضطراب مفید است.

سوره قیامت

* متن و ترجمه سوره فاتحه

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

﴿هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنْسَانِ حِينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُنْ شَيْئًا مَذْكُورًا ١ إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا ٢ إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا ٣ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَ وَأَغْلَالًا وَسَعِيرًا ٤ إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ٥ عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ٦ يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ٧ وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ٨ إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا ٩ إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا ١٠ فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا ١١ وَجَزَاهُمْ بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا ١٢ مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا ١٣ وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا ١٤ وَيُطَافُ عَلَيْهِمْ بِآنِيَةٍ مِنْ فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا ١٥ قَوَارِيرَ مِنْ فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا ١٦ وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِيلًا ١٧ عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا ١٨ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَنْثُورًا ١٩ وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا ٢٠ عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُنْدُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا ٢١ إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاءً وَكَانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُورًا ٢٢ إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنْزِيلًا ٢٣ فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِمًا أَوْ كَفُورًا ٢٤ وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ٢٥ وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا ٢٦ إِنَّ هَؤُلَاءِ يُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَيَذَرُونَ وَرَاءَهُمْ يَوْمًا ثَقِيلًا ٢٧ نَحْنُ خَلَقْنَاهُمْ وَشَدَدْنَا أَسْرَهُمْ وَإِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَا أَمْثَالَهُمْ تَبْدِيلًا ٢٨ إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا ٢٩ وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا ٣٠ يُدْخِلُ مَنْ يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا ٣١﴾

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

﴿هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنْسَانِ حِينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُنْ شَيْئًا مَذْكُورًا ١﴾

﴿به نام خداوند بخشنده بخشایشگر. آیا زمانی طولانی بر انسان گذشت که چیز قابل ذکری نبود ١﴾

﴿إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا ٢﴾

﴿ما انسان را از نطفه مختلطی آفریدیم و او را می‌آزماییم بدین جهت او را شنوا و بینا قرار دادیم ٢﴾

﴿إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا ٣﴾

﴿ما راه را به او نشان دادیم خواه شاکر باشد و پذیرا گردد یا ناسپاس ٣﴾

﴿إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَ وَأَغْلَالًا وَسَعِيرًا ٤﴾

﴿ما برای کافران زنجیرها و غلها و شعله‌های سوزان آتش آماده کرده‌ایم ٤﴾

﴿إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ٥﴾

﴿به یقین ابرار و نیکان از جامی می‌نوشند که با عطر خوشی آمیخته است ٥﴾

﴿عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ٦﴾

﴿چشمه‌ای که بندگان خدا از آن می‌نوشند و [به دلخواه خویش] جاریش می‌کنند ٦﴾

﴿يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ٧﴾

﴿[همان بندگانی که] به نذر خود وفا می‌کردند و از روزی که گزند آن فراگیرنده است می‌ترسیدند ٧﴾

﴿وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ٨﴾

﴿و به [پاس] دوستی [خدا] بینوا و یتیم و اسیر را خوراک می‌دادند ٨﴾

﴿إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا ٩﴾

﴿ما برای خشنودی خداست که به شما می‌خورانیم و پاداش و سپاسی از شما نمی‌خواهیم ٩﴾

﴿إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا ١٠﴾

﴿ما از پروردگارمان از روز عبوسی سخت هراسناکیم ١٠﴾

﴿فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا ١١﴾

﴿پس خدا [هم] آنان را از آسیب آن روز نگاه داشت و شادابی و شادمانی به آنان ارزانی داشت ١١﴾

﴿وَجَزَاهُمْ بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا ١٢﴾

﴿و به [پاس] آنکه صبر کردند بهشت و پرنیان پاداششان داد ١٢﴾

﴿مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا ١٣﴾

﴿در آن [بهشت] بر تختها[ی خویش] تکیه زنند در آنجا نه آفتابی بینند و نه سرمایی ١٣﴾

﴿وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا ١٤﴾

﴿و سایه‌ها[ی درختان] به آنان نزدیک است و میوه‌هایش [برای چیدن] رام ١٤﴾

﴿وَيُطَافُ عَلَيْهِمْ بِآنِيَةٍ مِنْ فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا ١٥﴾

﴿و ظروف سیمین و جامهای بلورین پیرامون آنان گردانده می‌شود ١٥﴾

﴿قَوَارِيرَ مِنْ فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا ١٦﴾

﴿جامهایی از سیم که درست به اندازه [و با کمال ظرافت] آنها را از کار درآورده‌اند ١٦﴾

﴿وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِيلًا ١٧﴾

﴿و در آنجا از جامی که آمیزه زنجبیل دارد به آنان می‌نوشانند ١٧﴾

﴿عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا ١٨﴾

﴿از چشمه‌ای در آنجا که سلسبیل نامیده می‌شود ١٨﴾

﴿وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَنْثُورًا ١٩﴾

﴿و بر گرد آنان پسرانی جاودانی می‌گردند چون آنها را ببینی گویی که مرواریدهایی راکنده‌اند ١٩﴾

﴿وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا ٢٠﴾

﴿و چون بدانجا نگری [سرزمینی از] نعمت و کشوری پهناور می‌بینی ٢٠﴾

﴿عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُنْدُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا ٢١﴾

﴿[بهشتیان را] جامه‌های ابریشمی سبز و دیبای ستبر در بر است و پیرایه آنان دستبندهای سیمین است و پروردگارشان باده‌ای پاک به آنان می‌نوشاند ٢١﴾

﴿إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاءً وَكَانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُورًا ٢٢﴾

﴿این [پاداش] برای شماست و کوشش شما مقبول افتاده است ٢٢﴾

﴿إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنْزِيلًا ٢٣﴾

﴿در حقیقت ما قرآن را بر تو به تدریج فرو فرستادیم ٢٣﴾

﴿فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِمًا أَوْ كَفُورًا ٢٤﴾

﴿پس در برابر فرمان پروردگارت شکیبایی کن و از آنان گناهکار یا ناسپاسگزار را فرمان مبر ٢٤﴾

﴿وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ٢٥﴾

﴿و نام پروردگارت را بامدادان و شامگاهان یاد کن ٢٥﴾

﴿وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا ٢٦﴾

﴿و بخشی از شب را در برابر او سجده کن و شب[های] دراز او را به پاکی بستای ٢٦﴾

﴿إِنَّ هَؤُلَاءِ يُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَيَذَرُونَ وَرَاءَهُمْ يَوْمًا ثَقِيلًا ٢٧﴾

﴿اینان دنیای زودگذر را دوست دارند و روزی گرانبار را [به غفلت] پشت‌سر می‌افکنند ٢٧﴾

﴿نَحْنُ خَلَقْنَاهُمْ وَشَدَدْنَا أَسْرَهُمْ وَإِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَا أَمْثَالَهُمْ تَبْدِيلًا ٢٨﴾

﴿ماییم که آنان را آفریده و پیوند مفاصل آنها را استوار کرده‌ایم و چون بخواهیم [آنان را] به نظایرشان تبدیل می‌کنیم ٢٨﴾

﴿إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا ٢٩﴾

﴿این [آیات] پندنامه‌ای است تا هر که خواهد راهی به سوی پروردگار خود پیش گیرد ٢٩﴾

﴿وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا ٣٠﴾

﴿و تا خدا نخواهد [شما] نخواهید خواست قطعاً خدا دانای حکیم است ٣٠﴾

﴿يُدْخِلُ مَنْ يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا ٣١﴾

﴿هر که را خواهد به رحمت‌خویش درمی‌آورد و برای ظالمان عذابی پردرد آماده کرده است ٣١﴾

لطفا پس از اتمام سوره یک صلوات بر محمد و آل محمد بفرستید.

الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم

صلوات فرستادم

سوره انسان با متن و ترجمه + قرائت آنلاین

فضایل و خواص سوره انسان

* متن و ترجمه سوره فاتحه

پخش آنلاین سوره انسان

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ